Jazda po alkoholu – kiedy przestępstwo, a kiedy wykroczenie?

Jazda pod wpływem alkoholu może być przestępstwem, wykroczeniem albo… ani jednym, ani drugim – jeśli zmieścisz się w dopuszczalnym przez ustawodawcę „limicie”. W artykule dowiesz się wszystkich istotnych zagadnień związanych z jazdą po alkoholu (m.in. rozróżnienie stanu nietrzeźwości od stanu po użyciu alkoholu, kwalifikacja prawna czynu, konsekwencje prawne).

Przestępstwo

Przestępstwem z art. 178a k.k. jest prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości.

Stan nietrzeźwości można określić na podstawie zawartości alkoholu we krwi lub zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu.

Stan nietrzeźwości w rozumieniu kodeksu karnego zachodzi, gdy:

1)zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub

2)zawartość alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.

Przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Typ kwalifikowany tego przestępstwa, dotyczący m.in. tzw. recydywistów, czyli osób wcześniej prawomocnie skazanych za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, zgodnie z art. 178a § 4 k.k. zagrożony jest karą pozbawienia wolności do 3 miesięcy do lat 5. Dodatkowo wobec sprawców przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. są stosuje środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju na okres nie krótszy niż 3 lata (maksymalnie 15 lat), zaś m.in. w przypadku wspomnianych recydywistów przewidziano dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów. Co więcej, w razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a § 1 k.k. sąd orzeka świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5000 złotych, a w razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a § 4 co najmniej 10.000 złotych (maksymalnie 60.000 złotych).

Wykroczenie

Wykroczeniem z art. 87 § 1 k.w. jest prowadzenie pojazdu mechanicznego (w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym) w stanie po użyciu alkoholu.

Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

1) stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo

2) obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

Wykroczenie z art. 87 § 1 k.w. zagrożone jest karą aresztu albo grzywny nie niższą niż 50 złotych. Co ciekawe, tej samej karze za wykroczenie podlega, kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd niż wskazany wcześniej, zaś w przypadku prowadzenia takiego pojazdu w stanie po użyciu alkoholu zagrożone jest karą aresztu do 15 dni albo karą grzywny. W przypadku wykroczenia z §1 orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów, zaś w przypadku pozostałych wykroczeń sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów innych niż pojazd mechaniczny. Zakaz prowadzenia pojazdów wymierza się w miesiącach lub latach, na okres od 6 miesięcy do 3 lat.

Dopuszczalny limit

Z powyższego zestawienia wynika, że w przypadku stężenia alkoholu we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ jest to wykroczenie, zaś od 0,5‰ przestępstwo (i odpowiednio zawartość alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza
od 0,1 mg do 0,25 mg jest wykroczeniem, a gdy przekracza 0,25 mg – przestępstwem. Rozróżnienie przestępstwa od wykroczenia ma istotne znaczenie nie tylko z powodu surowszych sankcji. Warto wiedzieć, że popełniając przestępstwo jesteś osobą karaną, co zostanie odnotowanie w Krajowym Rejestrze Karnym.

Jeśli przyjrzysz się uważnie zauważysz, że ustawodawca nie wspomina nic o stężeniu alkoholu we krwi poniżej 0,2 ‰ , czy też zawartości alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza niższej niż 0,1 mg. Oznacza to, że dopuszczalne jest prowadzenie pojazdów we wskazanym wyżej limicie. Nie popełnisz wówczas ani wykroczenia, ani przestępstwa.

Gdy nie masz pewności, czy Twój stan pozwala Ci jechać samochodem zbadaj się alkomatem. Możesz to uczynić w wielu sklepach, na stacjach paliw lub bezpłatnie na komisariacie Policji. Dobrze jest też mieć swój własny alkomat, jednak jego koszt jest już dosyć znaczny. Nawet jeśli „mieścisz się” w limicie zalecam poczekać, aż całkowicie wytrzeźwiejesz, tak aby Twoja koncentracja na drodze była na jak największym poziomie, gdyż najważniejsze jest bezpieczeństwo (zdrowie i życie) Twoje oraz innych uczestników ruchu.